In deel V van de twintigdelige cyclus van de Rougon-Macquart is de hoofdpersoon priester Serge Mouret, zoon van Marthe, van de tak Rougon, en François, van de tak Macquart, en achterkleinzoon van de oermoeder Adélaïde, de laatste telg uit een gedegenereerd adellijk geslacht. Vele basale kenmerken van deze drie knooppunten van zijn familie komen tot uitdrukking in deze nazaat. Het is een vervolg op deel IV, dat zich afspeelt tijdens de jeugdjaren van Serge. De bourgeoisie van de tak Rougon en het onaangepaste van de tak Macquart in combinatie met het edele en de gekte van oermoeder Adélaïde zijn de ingrediënten waaruit de lijdensweg van priester Serge Mouret gevormd wordt.

Het boek schildert de strijd om de religieuze waarden onder druk van een episch verhaal van liefde, waar hemel en aarde botsen.

In het Frankrijk van de negentiende eeuw was dit een gewaagd thema. Hoewel het hele werk van Zola verboden was door de Rooms-Katholieke Kerk en op de index van verboden boeken stond, tergt dit deel wel zeer krachtig de katholieke normen. Naturalist en wetenschapper als Zola was, heeft hij alles zo scherp mogelijk en precies beschreven, zodat een duidelijk beeld is ontstaan van de Rooms-Katholieke Kerk in die tijd.

Elk deel eindigt met een nawoord en een verklarende woordenlijst. In de tekst zijn die woorden en begrippen gemakkelijk te herkennen aan het symbool &.

Voor ieder deel van de serie komt een psychologische analyse beschikbaar op de website www.emilezola.nl waarin de kwestie aanleg versus omgeving belicht wordt.

Émile Zola. Parijs, 1 juli 1871:

Ik wil uitleggen hoe een gezin, een klein groepje wezens, zich gedraagt in een samenleving, wanneer het uitbreidt en tien, twintig individuen op de wereld zet, die op het eerste gezicht totaal verschillend lijken, maar waar een analyse aantoont dat ze nauw met elkaar in verband staan. Erfelijkheid kent zijn wetten, net zoals de zwaartekracht.

De Rougon-Macquart, de groep, het gezin dat ik me voorgenomen heb te bestuderen, heeft als kenmerk de uitbarsting van begeerten en de brede opstand van onze tijd die zich stort op het genieten. Fysiologisch gezien zijn zij de trage opeenvolging van complicaties van het zenuwstelsel en het bloed, die zich in een ras voordoet, na een eerste organisch letsel, en die, naargelang de omgeving, bij elk individu van dit ras, de gevoelens, de verlangens en de hartstochten bepalen. Dat wil zeggen alle menselijke manifestaties, natuurlijk en instinctief, waarvan de voortbrengsels de gebruikelijke typering van deugden en ondeugden krijgen. Historisch gezien komen ze voort uit het volk, stralen ze uit in de hele hedendaagse maatschappij en klimmen ze op naar alle situaties, door deze in wezen moderne impuls die de lage klassen bevangt in hun opmars door het sociale organisme heen. Zij vertellen aldus het verhaal van het Keizerrijk van Napoleon, de Second Empire, van de hinderlaag van de staatsgreep tot aan het verraad van Sedan, door middel van hun individuele drama’s.

Dit werk, dat meerdere afleveringen zal vormen, wordt daarom, in mijn gedachten, de natuurlijke en sociale geschiedenis van een gezin onder het Keizerrijk van Napoleon, de Second Empire. En de eerste aflevering: Het fortuin van de Rougons, moet als wetenschappelijke titel dragen: De Oorsprong.

Meer achtergrond informatie over Émile Zola het het vertaal project van kijk op de website:

www.emilezola.nl

ISBN 9789085603399

E-ISBN 9789461540720